UX en UI: onlosmakelijk verbonden, maar niet hetzelfde

Je bent ongetwijfeld al overtuigd van het belang van een doelgerichte website. Deze vormt de spil in je onlinemarketingactiviteiten en is daarmee mede bepalend voor het (online) succes van je organisatie.

Het is al lang niet meer genoeg om ‘gewoon’ een website te hebben. Een website hoort zorgvuldig afgestemd te zijn op je doelgroep en dient een evenwichtige mix van elementen te bevatten. En hier komen User Experience (UX) en User Interface (UI) om de hoek kijken.

UI en UX zijn essentieel voor het succes van je website. Maar wat houden die twee termen precies in? En hoe dragen ze elk en gezamenlijk bij aan een superieure gebruikerservaring? Ontdek aan de hand van praktijkvoorbeelden de verschillen tussen UI en UX, en leer hoe deze twee belangrijke elementen kunnen bijdragen aan het succes van je website.

Wat is UI?

UI, of User Interface, is het visuele en interactieve aspect van een website. De vertaling ‘gebruikersomgeving’ (of gebruikersinterface) zegt al het nodige. Het gaat om hoe je gebruikers jouw website ervaren. Van de knoppen waarop ze klikken en de tekst die ze lezen tot het beeldmateriaal dat ze zien. Een effectieve UI gaat om meer dan alleen een leuk uiterlijk, maar draait om intuïtieve en efficiënte interactie.

Enkele belangrijke elementen van UI:

Enkele belangrijke elementen van UI zijn het visueel ontwerp, interactie-ontwerp en de responsiviteit van je website, die op hun beurt weer verschillende aspecten omvatten.

1. Visueel ontwerp:
   • Kleurenschema: Het gebruik van een consistent kleurenschema dat je merkidentiteit weerspiegelt. Een website voor een milieubewust bedrijf kan bijvoorbeeld kiezen voor groen- en aardetinten, om de toewijding aan duurzaamheid te benadrukken.
   • Lettertypen: Het kiezen van leesbare en merkconsistente lettertypen (fonts). Een kinderboekenwinkel zou bijvoorbeeld kunnen kiezen voor een speels, ‘rond’ lettertype, waardoor je website leuk en toegankelijk oogt. Ook de grootte van het font speelt hierbij een rol.
   • Layout: Een overzichtelijke en intuïtieve lay-out die helpt bij het navigeren op de site. Een e-commercewebsite zou bijvoorbeeld een duidelijke indeling kunnen hebben, met prominente productcategorieën en zoekbalken om het winkelen te vergemakkelijken.
2. Interactie-ontwerp:
   • Knoppen: Interactieve knoppen met duidelijke call-to-actions. Bijvoorbeeld een ‘koop nu’-knop in een webshop, die opvalt door een contrasterende kleur.
   • Feedback bij interactie: Feedback in beeld of geluid, wanneer een gebruiker iets doet op de site. Zo kan er een animatie verschijnen als een item aan het winkelwagentje wordt toegevoegd, wat de actie bevestigt.
   • Overgangseffecten: Vloeiende overgangseffecten tussen pagina’s of secties, die bijdragen aan een prettige gebruikerservaring. Een website van een fotograaf kan bijvoorbeeld gebruikmaken van subtiele fade-in-effecten, om de aandacht op het portfolio te vestigen.
3. Responsiviteit (responsiveness):
   • Aanpassing aan verschillende schermformaten: Een ontwerp dat zich automatisch aanpast aan het scherm van een desktop, tablet of mobiel. Bijvoorbeeld een nieuwswebsite die de lay-out aanpast als deze wordt bekeken vanaf een smartphone.
   • Touch-vriendelijke interface: Grote, gemakkelijk aan te raken knoppen en menu’s voor touchscreen-gebruikers. Een restaurantwebsite zou bijvoorbeeld een eenvoudig navigatiemenu kunnen hebben voor gemakkelijke toegang op mobiele apparaten.
   • Snelle laadtijden: Geoptimaliseerde afbeeldingen en content voor snelle laadtijden op alle apparaten zijn essentieel voor een positieve mobiele ervaring.

Wat is UX?

User Experience (UX) is een breder concept dan UI, dat de totale ervaring van de gebruiker met de website omvat. UX gaat om hoe gemakkelijk en aangenaam een website is om te gebruiken, en hoe deze aan de behoeften en verwachtingen van de gebruiker voldoet. De letterlijke vertaling ‘gebruikerservaring’ geeft al veel weg.

Enkele voorbeelden van belangrijke aspecten van UX:

Enkele belangrijke aspecten van UX zijn gebruikersonderzoek, usability (of bruikbaarheid) en de informatiearchitectuur.

1. Gebruikersonderzoek:
   • Persona’s: Het creëren van gedetailleerde gebruikersprofielen, om te begrijpen wie de doelgroep is. Denk aan een muziekstreamingdienst die verschillende persona’s ontwikkelt op basis van muziekvoorkeuren en luistergewoonten.
   • Enquêtes en interviews: Directe feedback van gebruikers verzamelen, om hun behoeften en wensen beter te begrijpen. Een online leerplatform zou enquêtes kunnen gebruiken om te achterhalen welke cursusthema’s het meest gewild zijn.
   • Gebruikerstests: Het observeren van gebruikers terwijl ze door de site navigeren, om knelpunten en verbeterpunten te identificeren. Een boekingswebsite kan gebruikerstests uitvoeren om de gebruiksvriendelijkheid van hun boekingsproces te optimaliseren.
2. Usability:
   • Intuïtieve navigatie: Een duidelijke en logische navigatiestructuur, die het voor gebruikers gemakkelijk maakt om te vinden wat ze zoeken. Bij een online boekwinkel bijvoorbeeld een eenvoudige zoekbalk en duidelijke categorieën.
   • Toegankelijkheid: Ontwerpen voor diverse gebruikers, inclusief die met beperkingen. Een overheidswebsite zou bijvoorbeeld hoge contrastkleuren en ‘tekst-naar-spraak’-functionaliteiten kunnen implementeren.
   • Consistente ervaring: Zorgen voor een uniforme ervaring op verschillende pagina’s en platforms. Een merk als Nike bijvoorbeeld zorgt voor een consistent ontwerp en consistente functionaliteit in zijn hele online presence.
3. Informatiearchitectuur:
   • Contenthiërarchie: Het effectief structureren en presenteren van informatie. Een financiële nieuwswebsite zou bijvoorbeeld de belangrijkste nieuwsartikelen bovenaan kunnen plaatsen, gevolgd door diepgaande achtergrondanalyses.
   • Duidelijke labels en categorieën: Intuïtieve labels die gebruikers helpen te navigeren. Een receptenwebsite kan bijvoorbeeld categorieën hebben zoals ‘vegetarisch’, ‘onder 30 minuten’, en ‘familiegerechten’.
   • Zoekfunctionaliteit: Een krachtige zoekfunctie die gebruikers helpt precies te vinden wat ze nodig hebben. Een grote e-commercewebsite zoals Amazon heeft een geavanceerde zoekfunctie met meerdere filters, om gebruikers te helpen bij hun productkeuze.

Bij UX draait het echt om de ervaring die een gebruiker heeft op de website. Als de gebruikerservaring slecht is, raak je de bezoeker snel kwijt. 

Waarom UI en UX belangrijk zijn voor je website

Zowel UI als UX is essentieel voor een succesvolle website. Met een aantrekkelijke UI verlaten bezoekers je website niet onmiddellijk, terwijl een sterke UX ervoor zorgt dat ze op de website blijven en terugkomen. Websites met zowel een uitstekende UI als UX, hebben een hogere gebruikersbetrokkenheid (user engagement), conversieratio’s en uiteindelijk een betere merkperceptie. En zoals je ziet, sluiten UI en UX op elkaar aan.

De overeenkomsten tussen UI en UX

Hoewel ze unieke aspecten hebben, zijn UI en UX diep met elkaar verweven. Een gebruiksvriendelijke UI (gemakkelijke navigatie, aantrekkelijk ontwerp) draagt bij aan een positieve UX. Tegelijkertijd zorgt een goede UX (gebaseerd op grondig gebruikersonderzoek) voor de ontwikkeling van een effectieve UI.

De verschillen tussen UI en UX

Het verschil tussen UI en UX ligt in hun aandachtsgebieden. UI is gericht op de directe interactie van de gebruiker met de website, terwijl UX een bredere kijk heeft op de algehele ervaring van de gebruiker met de website.

Voor ondernemers en marketeers is het belangrijk om aandacht te schenken aan zowel UI als UX, die beide onmisbaar zijn voor het ontwikkelen van een effectieve en succesvolle website. Door beide aspecten evenveel aandacht te geven, kun je een digitale omgeving creëren die niet alleen visueel aantrekkelijk is, maar ook voldoet aan de behoeften en verwachtingen van je doelgroep.